Geri Dönüş

Çok yakında...

Mental Çöküş: Galatasaray: 2 OFK Belgrad:2

Galatasaray cephesinde yeni bir şey yok. Skor ya da oynanan oyundan bağımsız olarak, Galatasaray’ın mental anlamda çöküşü OFK Belgrad maçından sonra tartışmalara muhtemelen başka bir boyut getirecektir. İşin özü şu ki, fizik anlamda diri görünen ve topa sahip olup seri pas yapan bir takımın 60. dakikadan sonra tamamen kendi isteğiyle inisiyatifi futbol tanrılarına bırakması, her hangi bir mevkiye yapılacak transferle ya da taktik dizilişi gözden geçirmekle çözülebilecek bir sorun değildir. Şu ana kadar yapılan yorumlar topu oyuna sokamayan stoperler, pas yetisi kısıtlı yahut geri gitmiş orta saha oyuncuları, alternatifi olmayan forvetler üzerine odaklanmışken, transferleri geciktirenler ya da takımın ihtiyaçlarına göre önlem alamayanlar suçlanırken Galatasaray taraftarı, cevabını kimsenin bilmediği bir soru ile muhatap bırakılmış durumdadır:


Mental anlamda Galatasaray’ın toparlanabilmesi için ne yapmalı?

Bir oyuncu grubunun oynadığı oyundan keyif almadığı bir ortamda taraftar nasıl iyi futbol beklentisine girebilir ki? Galatasaray’ın durumu anti depresan tedavisini bırakmış bir şizofreni hastasına benziyor. Gerçekliğin medya, başkan teknik direktör ve futbolcular tarafından yeniden kurgulandığı bir ortamda insanlar neye inanacaklarını sapıtmış durumdalar. Çözüm ne peki? Bu sezon Galatasaray taraftarına sunulacak anti depresan ne olacak?

Kalitesiz futbolcular mı?

Zamanında yapılamayan takviyeler mi?

Yönetim yanlışları mı?

Türkiye gerçeklerinden uzak uygulanan oyun sistemi mi?

Yıldız oyuncuların ego problemleri mi?

Takıma kalite getireceği varsayılan oyuncuların eksikliği yahut bazı oyuncuların alternatifsizliği mi?

Biz yinede tek maç üzerinden gemileri yakmayalım diyelim. Eğer hala yanmamış gemiler kaldıysa geride.

Arda Turan Olayı

Bir derbi daha olaylarıyla zaten bomboş olan futbol gündemine birkaç günlük malzeme bırakıp hayatımızdaki yerini aldı. Oyuna yönelik yorum yapmak mümkün değil, malumunuz ortada futbol namına Arda Turan’ın bireysel performansı dışında bir şey yoktu. Asıl konuşulması gerekenler isederbiden sonra yaşanan olaylar. Galatasaray takımının kaptanı, rivayete göre teknik direktörün aksi yöndeki direktifine rağmen, kendisine “6” işareti yaptı diye taraftarıyla kavga ediyor ve akabinde Türk futbol medyası tarafından çarmıha geriliyor. Bütün bu olaylar yaşanırken, Galatasaray yönetimi sessiz kalıyor. Bir de olaya başka bir açıdan bakalım. Bayern Münih ve Fransa milli takımının yıldız oyuncusu Franck Ribery, 18 yaşından küçük bir kadınla para karşılığı fuhuş suçlamalarıyla muhatap olurken, Bayern Münih sportif direktörü Rumenigge çıkıp Ribery’e sahip çıkıyor. Fransa’nın dünya kupasındaki başarısızlığının Ribery skandalıyla örtülmeye çalışıldığını iddia ediyor. Yani bizim anlayacağımız dile çevirirsek, herif evladı 17 lik kızla para karşlığı alem yaptı diyenlere arka çıkıyor. Enteresan değil mi?

Kişisel olarak Arda Turan’ın hareketlerini tasvip eden birisi değilim. Bana göre, oyuncu olarak kaptanlığın gerektirdiği mental gerekliliklere sahip olmak bir yana oyun içinde kendi performansını bir üst seviyeye taşıyacak hücum pres ve defansif rolleri taşıyamayan, takım oyununa adapte olma problemleri barındıran 23 yaşındaki bir gençtir Arda Turan. Playstation partileri yapıp, gezip tozması gereken yerde Belediye Başkanı gibi giyinip kulüp yöneticileriyle muhatap olmak zorunda bırakılmıştır. Yanlış yaptığında, mensubu olduğu camia tarafından uyarılması gerekirken kendisine sahip çıkılmış ve en çok sahip çıkılması gereken noktada da kendi taraftarına yuhalatılmıştır.

Sadede gelecek olursak, ben komplo teorilerine inanan birisi değilim, bunu daha önceki yazılarımda da dile getirdim. Fakat yeri geldiğinde hakem hataları yüzünden “Galatasaray Türkiye’dir” diyen Galatasaray yönetimi, Arda Turan’a sahip çıkmak bir yana sanki bu olaylar hiç yaşanmamış gibi davranarak bir şeylerin yolunu mu yapmaya çalışıyor acaba demekten kendimi alamıyorum. Uzun lafın kısası birkaç güne kadar Arda Turan başka bir takımın yolunu tutarsa şaşırmamak gerek. Rijkaard’ın oturttuğu anlayışa uygun bir oyuncu mudur Arda Turan açıkçası bu konuda şüphelerim var. Çünkü paslı oyuna adapte olmaktansa kanattan topu kendisi taşıyarak iş gören bir oyuncu Arda Turan tıpkı Keita gibi. Keita’nın satışının karakteri işaret edilerek meşrulaştırılmasını düşünürsek Galatasaray yönetimi Arda Turan’ı elden çıkartmak için böyle bir fırsat bekliyor olabilir. Hep birlikte bekleyelim ve görelim.

Beşiktaş Taraftarı İçin Yol Haritası

Geçen yıl Galatasaray’ın yürüdüğü yoldan ilerliyor Beşiktaş. Dünya çapında isim yapmış bir hoca, dünya yıldızı transferi, öne çıkan yöneticiler vs… İki ay önce “Yeter Artık” yahut “Gaziantep’e Başkan Olsana” dedikleri başkanlarını bugün, “Şımart Bizi Başkan, Çıkart Bizi Baştan” diyerek selamlıyorlar. Serdal Adalı, -eğer doğru ise- her yıl Quresma kalibresinde bir dünya yıldızı transfer edeceğiz açıklamaları ile gündem yaratıyor. Futbolun kendine has ilginçliklerinden birisi diyip geçmek belki de en iyisi ama bu resmin arka planında yatan anlayışa dair birkaç kelam etmek gerekiyor.

Schuster’in önderliğindeki yeni yapılanma, taraftarları şimdiden heyecanlandırmış olsa gerek ki iki sezon önce el üstünde tutulan Delgado gibi bir oyuncu bile kalite açısından yetersiz görülüyor. Taraftarın gözden çıkarttığı isimler arasında Tomas Zapotocny, Rodrigo Tabata, Rodrigo Tello, Michael Fink ve Filip Holosko’nun da adı geçiyor. Bu oyuncuların ortak özellikleri ise Beşiktaş kulübüne –Fink hariç- yöneticilerin inisiyatifi ile transfer edilmiş olmaları. Asıl ironik olan ise, Sinan Engin’in şapkasından çıkan Zapo ve Sivok ile Sinan Vardar'ın getirdiği Tello’yu ayırırsak, Delgado, Holosko ve Tabata gibi isimlerin yönetimin taraftara yaranma adına takıma kazandırılmasıdır.

Daha takımı 90 dakika sahada görmeyen taraftarlar, Quaresma’nın yanında arkasında oynayan isimlerin kalitesiz olduğunu iddia etmekte. Bu noktada Beşiktaş taraftarının önündeki Galatasaray örneğinden dersler çıkarması gerektiğini düşünüyorum. Öncelikli olarak Schuster’in Beşiktaş’ta oynatacağı sistem oturtacağı anlayış ile ilgili hiçbir fikrimiz yok. Bu yüzden tek tek isimler üzerine odaklanıp da takım kimyasına bakmadan transfer istemek ya da bazı oyuncuları gözden çıkartmak, şu an bulunduğumuz noktada oldukça anlamsız. Öte yandan, Beşiktaş taraftarı unutmamalılar ki, takımları bu yıl yaklaşık 60 resmi maça çıkacaklar. Türkiye standartlarında 60 maç çıkartmak, fiziksel anlamda olduğu kadar mental anlamda da bizim oyuncularımıza fazla gelmektedir. Galatasaray’ın geçen yıl sene başında yapmış olduğu kondüsyon yüklemesine rağmen 40 maç sonrasında çakılan performansı referans olarak kabul edilmelidir.

Bunun dışında, Beşiktaş yeni kurulan bir takım olarak ilk yıl iyi futbol oynamayabilir ya da sonuca ulaşmada sıkıntı yaşayabilir. Gerçi Real Madrid ve Getafe’de yaptıklarını düşünürsek Schuster’in Beşiktaş’ı, Rijkaard’ın Galatasaray’ı algıladığı gibi bir futbol laboratuarı olarak görmesi bana pek muhtemel gelmiyor. Ancak hocanın ve takımın Türkiye şartlarına ısınması için de biraz zaman verilmeli. Bu klişe noktaları vurgulamamın arkasında yatan nedenler Beşiktaş taraftarının, önlerinde Galatasaray gibi çok özgün ve güncel bir örnek olmasına rağmen şimdiden bütün kupaları silip süpürecek bir takım beklentisine girmesidir. Yönetim, kendilerine bir havuç atmıştır ancak unutmamaları gerekiyor ki bu havucun ömrü uzun süreli olmayabilir. Belki de bu nokrada daha önce kendilerine atılan “havuç”ları hatırlatmak faydalı olabilir:

- Oyun kurucu ya da lider meziyetleri olmayan, kanat orijinli hücuma dönük ortasaha oyuncusu, Mattias Delgado’ya Alex rolü biçilmesi, takım kaptanlığına getirilmesi ve bu hamle sonucu baskıyı kaldıramayan oyuncunun performansının ciddi seviyede geri gitmesi.

- Teknik kapasitesi sınırlı, fizik gücü yüksek Holosko’nun takıma kazandırıldığı 2007-2008 sezonunun ikinci yarısı müthiş bir performans göstererek taraftarın gözünde kahraman olması. Akabinde şampiyonluğun geldiği 2008-2009 sezonunda yardımcı rolde de olsa öne çıkması ve sakatlık sonrasında ritmini bulamadığı için itibarının bir anda sıfırlanması.

- Fabian Ernst’li, Eduard Cisse’li Beşiktaş orta sahasında oyun kurucu niteliklerini kullanarak ön plana çıkan Rodrigo Tello’nun, geçtiğimiz sezon performansının düşmesi nedeniyle yetersiz olarak değerlendirilmesi. (Tello yeterlidir yetersizdir o Schuster’in kararını vereceği bir noktadır. Benim burada hatırlatmak istediğim Tello’nun takım istikrarlı iken katkı yapan bir futbolcu olmasıdır. )

- Çapa tipi defansif ortasaha oyuncusu olmasına rağmen hücuma yönelik görev verilen Michael Fink’in düz bir oyuncu olarak değerlendirilmesi. –Kişisel fikrim, Fink’in Galatasary’ın orta saha problemlerini çözecek oyunculardan birisi olduğu yönünde ki o da bir ayrı yazı konusu olsun-.

- Mehmet Topuz’un Fenerbahçe’ye gitmesi sonucu yaşanan prestij kaybını düzeltme adına, Nihat Kahevci’nin fiziksel durumuna bakılmadan çok yükse bir maliyetle transfer edilmesi; akabinde Nihat’ın performans olarak Aydın Yılmaz’la yarışması.

- Yönetimin taraftarı “10.5” numara beklentisine sokup, 8 milyon dolar bonservisle Rodrigo Tabata’nın -Denizli’nin muhtemelen isteği dışında- transfer etmesi, daha sonra ise yeteri kadar şans verilmemesi.

Bakınız buradan çıkartılması gereken sonuç yönetimin takımın ihtiyaçlarını düşünmeden giriştiği transfer hamleleridir. Bu hamlelerin arkasında yatan nedenler de taraftarı yatıştırmaktır. Burada ben bir oyuncu savunması yapmıyorum var olan duruma yönelik bir çıkarım üzerinden Beşiktaş taraftarının algılarıyla nasıl oynandığından bahsediyorum. Şayet, Beşiktaş taraftarı, yukarıdaki saydığımız oyuncuları yetersiz olarak değerlendiriyorlarsa 2008-2009 yılı şampiyonluğunda Galatasaray ve Fenerbahçe’nin formsuzluğu belirleyici olmuştur argümanını kendileri doğrulamaktadır. Bu yüzden herkesin biraz daha realist ve sakin davranması gerekiyor.

Yönetimler, kendi imajlarını düzeltmek için çeşitli politikalar uygularlar. Kurumsal yapısı kuvvetli takımlar, transferden çok yaptıkları altyapı yatırımlarıyla ya da sosyal sorumluluk projeleriyle imajlarını toplum ve taraftar gözünde iyileştirmeye çalışır. Ancak bizim gibi profesyonelleşememiş bir yapılanmaya sahip “başkan” elinde bakan kulüplerde imaj düzeltme ile manipülasyonun sınırlarını ayırt etmek zordur. Beşiktaş taraftarı tıpkı geçen yıl ki Galatasaraylılar gibi manipüle edilmişlerdir. Şayet işler ters gider rüyadan uyanmak zorunda kalırlarsa… İşte işin en civcivli kısmı o zaman yaşanacaktır.

Herkese tatlı rüyalar diliyorum.

Bir Değer Olarak "Elano"

Dünya kupasında göstermiş olduğu yüksek performans sonucu Galatasaraylı taraftarların çoğunluğunda bir Elano heyecanı aldı başını gidiyor. Gözlemlediğim kadarıyla Galatasaraylı futbolseverler Elano’nun,Galatasaray’daki ilk sezonunda gösterdiği etkisiz performansı, asıl mevkisinde oynatılmamasına ve takım arkadaşlarının kendisini anlamaktaki yetersizliğine dayandırıyor. Gerçekten de, saha içindeki bir çok durum, Elano’nun,başını Arda’nın çektiği bazı oyuncular tarafından görmezden gelindiğini kanıtlar nitelikte.

Saha içi etkenleri bir kenara bırakıp, olaya başka bir açıdan bakacak olursak, geçen sezon Elano’ya ofansif orta saha, orta saha sağ iç, sağ kanat, sağ kanat forvet ve savaşkan orta saha pozisyonlarında şans verildiğini görmekteyiz. Benim bu görüntüden çıkarttığım iki sonuç var:

İlk olarak diyebiliriz ki Elano, sürekli pozisyonu değiştirildiği için gerçek performansını sahaya yansıtamamıştır. Bu önermeye göre düzenli bir mevkiden oynamadığı için Elano’nun verimini düşmüştür.

İkinci sonuç ise, Elano’nun,  kolay vazgeçilecek bir değer olmadığı için kendisinden faydalanılma adına farklı pozisyonda denenmesidir. Buradan varacağımız noktaysa, sezon boyunca uygulanılmak istenen sistem içerisinde Elano’nun verimsiz olması nedeniyle kendisine takımda bir yer açma uğraşının süregeldiğidir.

Galatasaraylıların kendisinden beklediklerini düşünürsek, Elano’nun Lincoln gibi topla cambazlık yapması, Alex gibi oyun zekasını kullanarak arkadaşlarının performansını yükseltmesi ve yeri geldiğinde bir defansif orta saha oyuncusu gibi topsuz oyuna dahil olması gerekmektedir. Maalesef bahsettiğimiz kişi Xavi yahut Iniesta olmadığı için bu beklentilerin karşılıksız çıkması son derece doğaldır. Galatasaray gibi hücum etkinliği dripling kabiliyeti yüksek ve takım oyunundan çok bireysel yeteneklerine abanan iki kanat forvete dayanan bir takımda, Elano gibi bir oyuncunun verimli olamamasından doğal bir şey olamaz. Bu yüzden teknik yönetimin gelecek yıla yönelik olarak bir tercihte bulunması hepimiz adına iyi olacak.

Benim gözüme çarpan bir başka nokta ise Elano’nun performansının Keita ve Kewell’ın varlığında gözle görülür seviyede artmış olmasıydı. Ancak Arda ile Elano yan yana oynadığı zaman görüyoruz ki takımın hem genel performansında da, hem de Elano’nun bireysel performansında çok ciddi seviyede düşüş gerçekleşiyor. Eğer takım, Arda ve Keita gibi iki kanat forvetle hücum yükünü taşımayı düşünüyorsa Elano’nun bu takımda hiçbir şekilde yeri yok. Çünkü kendisi “box to box” olarak tabir edebileceğimiz fizik gücü yüksek ve her yerde basabilecek bir orta saha oyuncusu değil. Bu yüzden Elano, Galatasaray’da bir “değer” olarak ön plana çıkamıyor ve taraftar zaman zaman attığı 2-3 uzun pasa aldanarak ne kadar büyük bir oyuncuyu izlediklerini düşünüyorlar. Elano bu şekilde kullanıldığında büyük oyuncu gibi değil heba edilen bir değer oluyor.

Elano’nun oyun kurucu rolünü üstlendiği, orta sahayı kalabalık tutan bir oyun anlayışı dahilinde daha iyi performans göstereceğini söylemek sanırım yanlış olmaz. Şayet bu durum, takımın Arda ve Keita’dan feragat etmesi gerektirmekte ve Kewell yahut Kewell kalibresinde bir başka hücum elemanının transferini zorunlu kılmaktadır. Düşünülebilecek bir başka alternatif ise Arda ve Elano’yu birlikte gönderip yeni bir hücum hattı yapılandırmasına gitmek olabilir. Olur da böylesi bir tercih gerçekleşirse takımın Keita ve Baroş üzerine kurulması ve yapılacak transferlerin orta sahaya katkı yapabilecek nitelikte isimler olması gerekmektedir. Şahsi fikrim son tercihin Galatasaray’ın selameti açısından en iyi olduğu yönünde, ancak gelecek ne getirir orasını bilemeyiz. Bir futbolsever olarak temennim şu ki; ne Elano gibi nice değerler bu topraklara gelip mundar olsun ne de bizler futbolseverler olarak 90 dakika boyunca Brezilya milli takımının önemli bir parçası olan isme ana avrat sövelim. Umarım herkes için iyi olan tercihler üstün gelir.

Rijkaard Romantizmi

Anlaşıldığı kadarıyla Türk’ün Frank Rijkaard’la imtihanı önümüzdeki yıl da devam edecek. 2009/2010 sezonunda geriye dönüp baktığımızda iç karartıcı bir resim ile karşılaşmaktayız. Yapılan yıldız transferler hayal kırıklığı yaratmış, Galatasaray son beş yılda altıncı kez yeniden yapılandırmaya gitmek zorunda kalmıştır. Sportif başarısızlığın yanı sıra, Galatasaray transfer politikası olarak yıldız isimlere bel bağlamış bir takım görüntüsü çizmiştir. Bir yıl boyunca Galatasaray’ı futbol laboratuarı olarak kullanan Rijkaard, elindeki malzeme ile kafasındaki sistemi uygulayamayacağını 60 küsür maç sonrasında kabul etmek zorunda kalmıştır. Galatasaray taraftarına ise, takımın başındaki isimlerin yarattığı illüzyonun etkisi dahilinde “buna da şükür” dedirtilmiştir.

Galatasaray’ın son beş yıldaki altıncı yapılandırmasının dayanağı olarak kadro yetersizliği öne sürüldü. Bu argümana göre Galatasaray’ın, Harry Kewell, Milan Baros gibi sakatların yerini doldurabilecek oyunculara sahip olmaması en önemli problem olara servis edildi. Öte yanda orta saha oyuncularının oyunu “iki yönlü” oynama zafiyeti sonucu Elano gibi bir değer asıl pozisyonundan geride bir mevkiye kaydırıldı ve topu oyuna sokmada problemli defans oyuncuları yüzünden takım geriden oyun kuramadı. Ömer Üründül tabiriyle “bloklar arası bağlantılar” kopuk kaldı.

Rijkaard’ın kafasındaki sistemi düşünürsek doğruluk payı taşıyan ancak Galatasaray gerçeklerini göz önünde bulundurduğumuzda saçmalıktan öte olan bu argüman sayesinde yönetim, geçen yıl ki sportif başarısızlığı futbolcuların üzerine yıkıp kendilerini aklayacak bir kanal yaratmayı başarmıştır. Sonuç olarak geçen yılın bana göre özeti kabaca şu şekildedir:

Rijkaard’ı kazmalarla muhatap ettiğimiz için Galatasaray başarısız olmuştur.

Peki o zaman şimdi ne olacak?

Gidenler ve kalanlar henüz netleşmediği için geleceğe dönük bir yorum yapmak mümkün değil. Ancak taraftarların büyük bir çoğunluğu yapılacak iyi takviyelerle takımın Rijkaard elinde düze çıkacağını ummaktadır. Başarı, sayın Adnan Polat’ın da ifade ettiği gibi Rijkaard ile uzun vadede gelecektir; Önümüzdeki yıl sonunda sözleşmesi sona erecek olan Rijkaard ile!

Sonuçta hiç birimiz Rijkaard kadar bu işten anlamıyoruz ancak hazretin tercihlerini düşündüğümüzde Galatasaray’ın, benzer bir oyun anlayışla başarılı olacağı fikri bana uzak gelmekte. Defans yönü sıfır olan kanat forvetlerin (Harry Kewell bu açıdan bir istisna olarak değerlendirilmelidir. Gerek oyun zekası gerek de pas yetenekleri açısından kesinlikle Rijkaard’ın sisteminin adamıdır.) yine defansif yönü çok zayıf olan ofansif orta saha oyuncuları tarafından desteklendiği bu sistemin uygulanabilmesi için, son derece üst düzey fundamental ve taktik bilgisine sahip oyunculara ihtiyaç duyulmakta. Bu sebeple, Keita, Arda ve Elano karakterinde futbolcular bir arada oynatıldığı sürece Galatasaray’ın orta saha problemlerinin, iki orta saha oyuncusu ve topu oyuna sokan bir stoperle çözümleneceğine inanmak, bana son derece iyimser bir yaklaşım gibi gelmekte. Bunun yanı sıra geçtiğimiz sezonun en üst düzey takımları olan Inter, Bayern Münih ve Manchester United’ın oyun felsefesini düşündüğümüzde, yer yüzünde bu sistemi Barcelona ve birkaç istisna dışında uygulayabilecek takım bulmak oldukça zor.

Frank Rijkaard’ın kafasındaki felsefeyi iki yıl gibi kısıtlı bir zaman dilimi içersinde ve Galatasaray’ın sınırlı finansal gücüyle uygulamasını beklemek kanımca hayalciliktir. Asıl trajik olan ise, çok değil iki yıl önce, neredeyse sadece Elano maliyetine kurulan takımın, ülke ve futbolcu gerçeklerini göz önünde bulunduran bir teknik direktör elinde neler yaptığını görmüş bir taraftar kitlesinin Uğur Uçar, Emre Güngör, Barış Özbek, Mustafa Sarp, Mehmet Topal ve Servet Çetin gibi değerleri bir çırpıda “kazma” diyerek harcamasıdır. (Ki takım yeterince mücadele etmiyor dediği için beyinsizlikle suçlanan ve kadro dışı bırakılan Servet Çetin’in bahsettiği noktayı geçen ay verdiği mülakatla doğrulayan Neeskens’i hatırlatmak isterim).

Futbolcular yetersiz olabilir, taktik bilgileri yahut fiziksel durumları Galatasaray seviyesindeki bir takım için düşük olabilir ancak takımın başındaki isimlerin bu malzemeden yeterince yararlandığını düşünebilmek mümkün müdür?

Bence Galatasaraylılar, Frank Rijkaard’a koşulsuz şartsız destek vermeden önce bu sorunun cevabını düşünmelidirler. Aksi takdirde daha çok yabancılara pas vermeyen yeniçerileri, oyunu iki yönlü oynayamayan kazmaları, topu elinden kaçıran kalecileri, kız arkadaşıyla alemlere giden yıldız oyuncuları tartışır dururuz. Sonuçta yönetime ve takımın başındakilere dokunan kimse yok!

Yeniden Yapılanma

Galatasaray başkanı olarak 5 yılda 6 kez yapılanmaya giden Adnan Polat'tan ne eksiğimiz var diyerekten, blogda yenileden yapılandırmaya gidiyoruz. Artık "Ucmalı Kaleci" olarak değil de, duruşumuza, hayat felsemize, başta futbol olmak üzere, müzik, edebiyat, sanat alanındaki beğenilerimize daha uygun olan "ajan provokatör" ismi altında o birşeyler karalamaya devam edeceğiz.